Hoewel het algemene vertrouwen in onze politiek de laatste jaren erg laag ligt, kunnen onze werkvloeren daar verandering in brengen. Onderzoek van AMS, SDWorx en Het Nieuwsblad wijst namelijk uit dat werkplekdemocratie het vertrouwen in onze bredere democratie ten goede komt. 1700 Vlaamse werkers leggen hun welzijn en politieke visie bloot.
Een laag vertrouwen
Vrijwel elke verkiezingsperiode wordt er gepeild naar de algemene tevredenheid van de bevolking over de politieke stand van zaken… waar dan vaak een negatief antwoord op volgt. Op onze werkvloeren is dat niet anders: slechts 35% van de respondenten is tevreden met de werking van de Belgische democratie en slechts 20% gelooft dat politici begrijpen wat er speelt in de samenleving. Vooral operationele profielen en korter geschoolden zien het somber in.
Werknemersparticipatie verhoogt democratisch vertrouwen
Maar met de democratie op het werk is het beter gesteld. Meer dan de helft van de werkers heeft het gevoel dat er rekening wordt gehouden met hun ideeën en 60% noemt hun impact zelfs groot. Bovendien is de meerderheid niet bang voor negatieve gevolgen als ze eens een andere mening geven. Ze kunnen zich kwetsbaar opstellen, maar voelen zich nog steeds gewaardeerd als professionele medewerkers.
Wat blijkt? Dergelijke medewerkers, die een grote participatie en psychologische veiligheid voelen, hebben ook meer vertrouwen in de bredere politiek en democratie, en vice versa.
“Als werknemers hun dagelijkse arbeid moeten leveren in een context waar zij niet gehoord worden of waar ze weinig impact hebben, dan is het niet verwonderlijk dat die werknemers bij het verlaten van de fabriekspoort geen democraten meer blijken te zijn.”
Onze participatie kleurt ook onze stem
Dat werknemers met een extremere stemvoorkeur (Vlaams Belang of PVDA) een lager politiek vertrouwen hebben is niet nieuw. Opvallend is wél dat zij een veel beperktere werknemersdemocratie ervaren dan hun tegenhangers: extreme stemmers voelen zich doorgaans minder gehoord en minder psychologisch veilig op de werkvloer.
De verschillen tussen rechtse (Open VLD, N-VA of CD&V) en linkse stemmers (Vooruit of Groen) zijn daarentegen miniem. Werknemers die nog geen stemvoorkeur hebben of blanco willen stemmen, zitten ergens tussenin. Bovendien hebben zij – net als de extreme stemmers – het gevoel dat ze niet helemaal zichzelf kunnen zijn op het werk.
Hoe groter de inclusie op de werkvloer, hoe beter het welzijnsgevoel van de werknemers – al blijkt dat ook samen te hangen met hun politieke visie en maatschappelijk welzijn. Extreme en blanco stemmers voelen zich vaker vervreemd, zowel op de werkplek, als binnen de ruimere maatschappij. De werkplek fungeert dus als een proevertje van wat werkers ook in de bredere samenleving verwachten.
