Hoe word je een leider van verandering?

"Iedereen wil veranderen, maar niemand wil verandering", het is een vaak gehoorde verzuchting van de change manager."Duurzame verandering kan dan ook nooit de opdracht zijn van één persoon binnen een organisatie", zo stelt Daan Sorgeloos, die uitgebreid onderzoek deed naar het ideale change agent team en de dimensies van het change agent model.

Om het ideale change agent team samen te stellen, moeten een aantal rollen gedefinieerd worden. Ben je eerder mensgericht, dus overtuigd dat eerst de mens moet veranderen zodat die vervolgens het veranderingsproces mee wil opzetten en uitvoeren? Of neig je meer naar de procesmatige aanpak waarbij je een stappenplan opzet en de verandering plaatsvindt door het uitvoeren van dat plan?

De vier rollen van HR Manager

In het centrum van deze rollen bevindt zich de spelverdeler: hij of zij verwerft, hanteert en verdeelt de macht.

Naast een eerder mens- of procesgerichte aanpak, speelt er nog een andere dimensie. Als je als change agent gelooft dat verandering meer emergent moet groeien, gaat het eerder over flexibel groeien en spontaan vanuit de buik van de organisatie. Veranering ontwikkelt zich hier in interactie met de leden van de organisatie en transformeert zich doorheen het proces. De change agent is eerder een vaardige deelnemer die aandacht heeft voor gevoelens, intuïtie en meerdere vormen van rationaliteit van zowel zichzelf als van de andere deelnemers van het veranderingsproces.

Vind je dat verandering enkel duurzaam en succesvol kan zijn als het a priori en beheersend gestuurd wordt vanuit de top en als universele claim moet gebracht worden naar de rest van de organisatie? Hier is de change agent eerder de expert observator die, vanuit diens observaties, analyses en/of advies formuleert.

De coach, trainer, facilitator en innovator geloven meer in de flexibele aanpak terwijl de communicator, motivator, organisator en projectmanager meer voelen voor de beheersende benadering. Belangrijk is dat de teamleden aanvoelen en aangeven bij welke dimensie en welke rol ze zich het meest comfortabel voelen.

Als je op basis van bovenstaande rollen, rekening houdend met de twee dimensies, het ideale change agent team hebt samengesteld, zijn er nog twee belangrijke voorwaarden waaraan het team moet voldoen.

1. Het team moet bestaan uit leden vanuit de verschillende perspectieven naar de veranderingsopdracht kunnen kijken. Bovendien moeten ze over kennis en vaardigheden beschikken die bij een of meerdere rollen horen en in dialoog de complexiteit ervan leren hanteren.
2. Het ideale change agent team dient zelfsturend te zijn, met een gedeeld leiderschap aangedreven door een hoge graad van vertrouwen. Iedereen is verantwoordelijk voor elk deel van het geheel. Als deze voorwaarden afgevinkt zijn, is het change agent team up & ready om de organisatie succesvol en duurzaam doorheen het veranderingsproces en naar de toekomst te leiden.