HR-professionals zijn gewend om verandering te navigeren, van digitale transformatie en veranderende demografie op de werkvloer tot nieuwe regelgeving. Nu wordt ook de urgentie van klimaatadaptatie onmiskenbaar. Een recente studie van de Belgische Nationale Klimaatcommissie schat dat klimaatverandering tegen 2050 België jaarlijks bijna €9,5 miljard zal kosten, ongeveer 2% van het BBP, als gevolg van extreme hitte, droogtes en overstromingen. De studie benadrukt ook risico’s voor de volksgezondheid, infrastructuur en arbeidsproductiviteit, wat de brede economische en sociale gevolgen van inactiviteit onderstreept. Toch is de arbeidsmarkt niet alleen een slachtoffer van klimaatverandering, maar kan het juist ook een belangrijke drijvende kracht achter adaptatie zijn. Door stijgende temperaturen, extreme weersomstandigheden en ecologische verschuivingen veranderen banen en vaardigheden. HR-professionals hebben een unieke kans om werknemers te voorzien van de tools en competenties die nodig zijn om deze uitdagingen om te zetten in kansen.
Dit maakt klimaatadaptatie een strategische prioriteit voor beleidsmakers en bedrijfsleiders, maar ook voor HR-professionals. Een werknemersbestand dat niet is voorbereid op klimaatimpact loopt risico op productiviteitsverlies, een tekort aan vaardigheden en toenemende werkonzekerheid. HR kan deze risico’s echter omzetten in kansen door klimaatadaptatie te integreren in personeelplanning en talentontwikkeling. Een recente studie over de impact van klimaatadaptatiebeleid op menselijk kapitaal aan de Antwerp Management School biedt concrete inzichten in hoe organisaties dit effectief kunnen aanpakken. Bedrijven die proactief investeren in klimaatbestendigheid versterken de wendbaarheid van hun werknemersbestand, verbeteren de afstemming van vaardigheden en dragen bij aan langdurige loopbaanzekerheid. Terwijl bedrijven en beleidsmakers investeren in klimaatbestendigheid, moet HR het voortouw nemen om werknemers voor te bereiden op nieuwe vaardigheden, veranderende werkplekken en duurzame carrières.
De ontbrekende schakel: HR en klimaatadaptatie
Bedrijven en beleidsmakers over de hele wereld investeren in klimaatbestendigheid, maar vaak wordt één cruciale factor over het hoofd gezien: het werknemersbestand en haar aanpassingsvermogen. Zonder de juiste vaardigheden, beleidsmaatregelen en personeelsplanning zullen organisaties moeite hebben om klimaatadaptatiestrategieën effectief uit te voeren en een rechtvaardige en inclusieve transitie voor werknemers te waarborgen.
Ons onderzoek benadrukt een belangrijke kans voor HR: door klimaatadaptatie te integreren in personeelsplanning kunnen organisaties proactief vaardigheden ontwikkelen, werknemersbetrokkenheid vergroten en toekomstbestendige carrières creëren. Investeren in de bestendigheid van het werknemersbestand zorgt ervoor dat bedrijven wendbaar, concurrerend en voorbereid blijven op de uitdagingen van een veranderend klimaat.
Hoe klimaatadaptatie nieuwe kansen creëert voor werk
Klimaatadaptatie beïnvloedt de arbeidsmarkt op manieren die HR niet kan negeren:
- Veranderingen in functies en vaardigheden
In verschillende sectoren verandert klimaatadaptatie reeds de aard van functies. In de watersector, bijvoorbeeld, trainen organisaties zoals Water-link hun medewerkers in klimaatrisicobeheer en infrastructuurbestendigheid om beter om te gaan met toenemende droogtes en overstromingen. Dit benadrukt de noodzaak voor HR om de benodigde vaardigheden voor een klimaatbestendig werknmersbestand in kaart te brengen en te ontwikkelen, waaronder klimaatrisicobeheer, duurzame bedrijfsvoering en crisisrespons. - Welzijn op de werkvloer in een veranderend klimaat
Organisaties kunnen de veerkracht van werknemers vergroten door klimaatadaptatiemaatregelen te integreren in hun gezondheids- en welzijnsbeleid, vooral in sectoren zoals bouw, logistiek en gezondheidszorg. Zorginstellingen zoals ZNA implementeren bijvoorbeeld hitteadaptatieplannen om hun medewerkers te beschermen tegen stijgende temperaturen, waaronder koelvesten, hydratatieondersteuning en bewustwordingscampagnes om hittestress tijdens extreme weersomstandigheden te verminderen. - Nieuwe verwachtingen van werknemers
Vooral jongere generaties zullen van werkgevers verwachten dat zij duurzaamheid en veerkracht prioriteren. Ons onderzoek laat zien dat bedrijven die klimaatadaptatie integreren in hun HR-strategie niet alleen talent aantrekken, maar ook de medewerkersbetrokkenheid verhogen. Zo heeft Water-link door duurzaam personeelsbeleid haar werkgeversmerk versterkt, terwijl de Stad Gent inzet op training van kwetsbare werknemers voor klimaatbestendige banen, wat inclusieve transities van het werknemersbestand ondersteunt.
Door deze verschuivingen te omarmen kunnen organisaties hun personeelsbehoud verbeteren en hun continuïteit waarborgen in een veranderende omgeving.
Praktische stappen voor HR
De HR-professional hoeft geen klimaatexpert te zijn, maar heeft wel de unieke kans om innovatie en veerkracht van het werknemersbestand te stimuleren. Hier volgen enkele praktische stappen:
1. Integreer klimaatbestendigheid in de ontwikkeling van talent- en vaardigheden
- Voer een skills gap-analyse uit om essentiële competenties voor klimaatadaptatie te identificeren.
- Investeer in omscholing en bijscholing gericht op duurzaamheid en rampenparaatheid.
- Werk samen met onderwijsinstellingen om het toekomstige werknemersbestand af te stemmen op veranderende industriebehoeften.
2. Pas HR-beleid aan voor klimaatbestendigheid
- Werk beleid bij om klimaatrisico’s aan te pakken, zoals hitteprotocollen en rampenresponsplannen.
- Introduceer flexibele werkmodellen om de impact van klimaatgerelateerde verstoringen te verminderen.
- Stimuleer duurzame keuzes bij werknemers, zoals groene mobiliteitsopties.
3. Creëer een cultuur van klimaatbewustzijn
- Betrek werknemers bij klimaatinitiatieven en interne duurzaamheidsprogramma’s.
- Informeer leiders over de zakelijke impact van klimaatadaptatie en de rol van HR.
- Integreer klimaatadaptatie in welzijnsprogramma’s om fysieke en mentale gezondheidsrisico’s proactief aan te pakken.
HR leidt het arbeidspotentieel naar klimaatadaptatie
De klimaatcrisis verandert industrieën, arbeidsmarkten en bedrijfsprioriteiten. HR-leiders spelen een cruciale rol in het waarborgen dat klimaatadaptatie een drijvende kracht wordt achter personeelsgroei, welzijn en duurzaam zakelijk succes. Vooruitstrevende HR-teams zullen niet alleen werknemers beschermen tegen klimaatgerelateerde risico’s, maar ook hun organisaties positioneren als veerkrachtige, concurrerende en aantrekkelijke werkgevers in een snel veranderende wereld.
Het werknemersbestand is de basis van elk succesvol bedrijf. Door nu te handelen, kan HR bedrijven toekomstbestendig maken, werknemers versterken en klimaatadaptatie omzetten in een strategisch voordeel.
