Antwerp Management School | De dubbele uitdaging van digitale…

In 2023 was 40% van de Belgen digitaal kwetsbaar, en in 2024 had één op de drie nog nooit generatieve AI gebruikt. Ondertussen groeit de impact van AI op ons milieu. Het trainen van GPT-3, de voorganger van de nieuwste versie, kostte bijvoorbeeld 1.287 megawattuur elektriciteit, en tegen 2030 kan AI zelfs 3,5% van de wereldwijde elektriciteitsvraag opslokken. Digitale transformatie draait dus niet alleen om vooruitgang, maar ook om verantwoordelijkheid. Het is belangrijk om de technologie toegankelijk te maken voor iedereen en tegelijkertijd duurzame keuzes te maken.

Digitale transformatie vraagt meer dan alleen technologische kennis. Het begint met een duidelijke strategie en een sterk beleid. Voordat je grote investeringen doet, is het belangrijk om eerst te bepalen hoe digitale technologie waarde kan toevoegen voor je bedrijf én je klanten. Dit proces kan stap voor stap gebeuren, met als belangrijkste focuspunten toegankelijkheid en duurzaamheid.

IT speelt een steeds grotere rol in de bestuurskamer. Het gaat niet alleen om het draaiende houden van systemen, maar ook om hoe technologie bijdraagt aan duurzame groei en innovatie. Bestuurders moeten technologie zien als een strategische troef die waarde creëert, niet alleen voor efficiëntie, maar ook voor de toekomst van het bedrijf en de maatschappij.

— Steven De Haes, decaan en professor Digital Strategy & Governance (AMS)

Toegankelijkheid voor iedereen

Digitale kwetsbaarheid raakt meer mensen dan je denkt, en het begint vaak al met toegankelijkheid: één op de zeven heeft een vorm van een beperking. Inclusieve digitale oplossingen zijn daarom onmisbaar om niemand uit te sluiten. Vooroordelen in AI-modellen blijven echter een uitdaging, en veel mensen begrijpen niet volledig hoe AI werkt. Zonder de juiste kennis kan AI de digitale kloof zelfs vergroten, wat kwetsbare gebruikers nog verder buitensluit.

Uit onderzoek blijkt dat 40% van de Belgen zwakke digitale vaardigheden heeft, en één op de drie gebruikte nog nooit generatieve AI. De kloof tussen mensen met digitale vaardigheden en zij die achterblijven, wordt steeds groter. Het is belangrijk om technologie zoals AI voor iedereen toegankelijk te maken. Dat vraagt niet alleen technische oplossingen, maar ook meer aandacht voor educatie en bewustwording. Zo kan iedereen profiteren van AI, zonder dat het een drempel vormt.

— Hans De Backer, General Manager Digital for Youth

Duurzaam werken met IT

De productie van IT-apparatuur is een belangrijke bron van CO₂-uitstoot. De grootste impact komt vaak niet van het gebruik, maar van de productie zelf. Circulaire IT-oplossingen, zoals refurbished apparaten, zijn een stap in de goede richting, maar de afhankelijkheid van nieuwe grondstoffen blijft een uitdaging. De EU Green Deal 2050 verplicht bedrijven om hun duurzaamheid te meten en niet-duurzame activiteiten af te bouwen. Dit heeft niet alleen invloed op grote ondernemingen, maar ook op sociale bedrijven.

Duurzaam werken met IT gaat verder dan apparaten hergebruiken. Het vraagt om een herziening van de volledige levenscyclus van technologie. Bedrijven moeten de impact van hun keuzes in elke fase - van productie, gebruik, en end-of-life - in overweging nemen. Ze moeten ook de bredere sociale en ethische gevolgen meenemen in hun duurzaamheidsstrategie.

— Jan Beyne, Assistant Professor Sustainability Management (AMS)

De juiste balans vinden: wat nu?

We kunnen AI en duurzame IT niet negeren, maar we mogen ook niet blind vertrouwen op technologie. We moeten keuzes maken die echte waarde leveren, impact meten op zowel kwantitatieve als kwalitatieve manieren, en samenwerken met partners die duurzaamheid en inclusie in hun digitale strategie verankeren. Digitale transformatie moet altijd passen bij de kernwaarden van sociaalgerichte organisaties.