Antwerp Management School | 5 jaar na covid: 75% van werkgevers ziet…

Exact vijf jaar na de eerste covid-lockdown staat de meerderheid van de Belgische CEO’s en leidinggevenden positief tegenover telewerken. Dat blijkt uit onderzoek door Antwerp Management School en Vias institute. Zo geeft 75% van de CEO’s en 81% van de leidinggevenden aan dat telewerk de tevredenheid en motivatie van medewerkers vergroot. Daarnaast erkent driekwart van de werkgevers dat telewerk helpt bij het aantrekken en behouden van talent.

Op 18 maart 2020 bracht de eerste lockdown vanwege het coronavirus grote veranderingen in de samenleving, met telewerken als een van de belangrijkste aanpassingen. Vier op de tien bedrijven uit de steekproef stond voor 2020 nog geen telewerk toe. Evenveel bedrijven boden toen occasioneel telewerk aan, terwijl slechts 20% structureel telewerk toeliet.

Anno 2025 is telewerk niet meer weg te denken. Maar liefst 86% van de grote organisaties (met 500+ werknemers) uit de studie biedt structureel telewerk aan, net als driekwart van de kmo’s. Vijf jaar na de start van de coronapandemie staan de meeste Belgische CEO’s en leidinggevenden dan ook overwegend positief tegenover telewerken, al blijven er uitdagingen.

Impact op productiviteit en samenwerking

CEO’s en leidinggevenden kijken niet op dezelfde manier naar de impact van telewerk op de productiviteit. Hoewel de meerderheid van de CEO’s (44%) een positieve invloed merkt (32% een negatieve), zijn leidinggevenden nog veel positiever (71%, t.o.v. 12% die een negatieve invloed zien). Wat ziekteverzuim betreft, is er meer eenduidigheid: ongeveer 50% van beide groepen werkgevers merkt een daling van het ziekteverzuim dankzij de mogelijkheid tot telewerk.

In onze werkgeversbevraging van 2021 –1 jaar na de start van de pandemie – zagen we ook al dat bedrijfsleiders niet per se negatief naar telewerk keken. Toen zag de helft van de CEO’s dat telewerken de concentratie van hun medewerkers verbeterde, terwijl een kwart juist negatieve effecten opmerkte. Ook zag één derde positieve effecten op de efficiëntie van medewerkers in het uitvoeren van taken, tegenover eenzelfde aantal dat negatieve effecten zag. Toch zal het velen verrassen hoe duidelijk werkgevers de positieve effecten van telewerk op productiviteit erkennen. Een mogelijke verklaring is dat we in de media vaker de extreme voorbeelden zien of horen, zoals bedrijven die striktere standpunten innemen en alle werknemers terug voltijds op kantoor eisen.

— Professor Kathleen Vangronsvelt

Als het om samenwerking gaat, merken de respondenten vooral obstakels bij hybride meetings. Bijna zeven op tien CEO’s (67%) en 53% van de leidinggevenden hebben moeite met de interactie tijdens meetings waar deelnemers zowel fysiek als online aanwezig zijn. Ook het vinden van oplossingen als team wordt bemoeilijkt door telewerk; volgens 57% van de CEO’s en 41% van de leidinggevenden. Opvallend: volgens een kwart van de leidinggevenden wordt het makkelijker. Merk op dat leidinggevenden algemeen minder moeite lijken te hebben dan bedrijfsleiders, ook bij het managen van een team. Volgens 54% van de CEO’s is dit een uitdaging, terwijl slechts 39% van de leidinggevenden het hiermee eens is en een kwart van hen het zelfs makkelijker vindt.

Flexibiliteit en structuur

Hoe organiseren bedrijven dan precies telewerk? In ongeveer de helft van de gevallen bepaalt de organisatie hoeveel dagen medewerkers op kantoor moeten zijn. Leidinggevenden, teams en medewerkers zelf nemen hier minder vaak de beslissing. Gemiddeld mogen werknemers twee (35%) of drie (34%) dagen per week telewerken. Wat betreft de dagen waarop medewerkers op kantoor moeten zijn, komt de beslissing vaker vanuit het individu of het team (beide 33%), in plaats van de organisatie (15%).

We zien de zogenaamde didodrukte (dinsdag-donderdagdrukte) duidelijk terug in de cijfers, met veel verkeer op de baan op dinsdag en donderdag. Teams en medewerkers kiezen vaak zelf, op basis van hun persoonlijke voorkeuren en de balans tussen werk en privé, wanneer ze naar kantoor gaan.

— Professor Kathleen Vangronsvelt

Bovendien geeft de helft van de respondenten aan dat medewerkers meestal zelf bepalen welke uren ze werken, zolang ze maar op bepaalde momenten per dag zeker beschikbaar zijn. Een kwart van de respondenten kiest voor een iets minder flexibele aanpak, waarbij medewerkers zich aan de gebruikelijke werkuren moeten houden, maar wel ruimte hebben om enkele uren flexibel in te vullen. De vaste uren waarop iedereen samenwerkt verbeteren ook bij telewerken de connectie tussen medewerkers en helpt hen na die uren ook te deconnecteren van het werk.

Invloed op verkeer

Ieder woonwerktraject dat niet wordt afgelegd, betekent ook minder mensen op de baan tijdens de spitsuren. We berekenden dat in 2023 zo 1.126 auto-ongelukken werden vermeden en zo ook 9 dodelijke ongevallen. Verkeer blijft een gegeven dat vaak over het hoofd wordt gezien als we de voordelen van telewerk bespreken.

— Dr. Manon Feys (Vias Institute)

Over het onderzoek

Het onderzoek van Antwerp Management School (Next Generation Work) en VIAS Institute, onder leiding van prof. dr. Kathleen Vangronsvelt, Tomas Vandereycken en dr. Manon Feys, focust op hoe werkgevers in 2025 naar telewerken kijken. Meer dan 750 bedrijfsleiders, leidinggevenden en hr-verantwoordelijken werden bevraagd.

Dit onderzoek werd mogelijk gemaakt door de steun van VBO/FEB, HRPro.be, SD Worx, De Tijd en HRmagazine.