Investeren in een gezonde werkomgeving leidt tot een duurzame organisatiecultuur, met gelukkigere en productievere werknemers tot gevolg. Toch richten veel organisaties zich nog te vaak op individuele veerkracht, terwijl enkel structurele veranderingen een blijvende oplossing bieden. Professor arbeidspsychologie Kathleen Vangronsvelt deelt vier wetenschappelijk onderbouwde, praktische tips.
1. Maak een energiebalans
Onderzoek toont aan dat elke job zowel energiegevers als energievreters bevat.
- Sommige energievreters zijn onvermijdelijk, zoals de emotionele druk op verpleegkundigen of de sleur van administratieve taken. Andere factoren, zoals onduidelijkheid over verwachtingen of conflicten op de werkvloer, kunnen vermeden worden.
- Energiegevers, zoals een goede werksfeer en zichtbare werkresultaten, dragen dan weer bij aan de motivatie en het welzijn van medewerkers.
Om het welzijn te bevorderen, is het cruciaal om onnodige energievreters te verminderen en energiegevers te versterken. Al is het geen een-op-eenverhaal: een energievreter wordt niet zomaar gecompenseerd door een energiegever. Een goede balans is essentieel.
2. Vergeet de basisnoden niet
Mensen gedijen het beste wanneer de basisbehoeften van autonomie, betrokkenheid en competentie vervuld zijn. Met dit ABC hebben leidinggevenden een concrete graadmeter in handen om een omgeving te creëren die aan deze behoeften voldoet. Enkele voorbeelden:
- Geef medewerkers beslissingsvrijheid over projecten, hun planning en taakverdeling of -invulling.
- Stimuleer goede relaties met teambuildings en open communicatie.
- Geef medewerkers de kans om hun vaardigheid te ontwikkelen met trainingen, interne kennisdeling en uitdagende taken.
3. Stimuleer onverwachte groeikansen
Mensen ontwikkelen zich niet alleen via formele trainingen; vaak groeien ze onverwacht als ze worden uitgedaagd in nieuwe rollen of omgevingen. Dit fenomeen van ‘potentiation’ ontstaat in een stimulerende werkomgeving, waarin jobrotatie, deelname aan multidisciplinaire projecten of internationale opdrachten vaak voorkomen. Dergelijke prikkels aanbieden, draagt bij aan de professionele groei en het welzijn van medewerkers. Dit bevordert niet alleen dynamiek, maar ook plezier en voldoening op de werkvloer.
4. Zorg voor een eerlijke werkcultuur
Mensen vinden hun werkplek veel prettiger als ze die als rechtvaardig beschouwen, met eerlijke beloning (distributed justice), transparante besluitvorming (procedural justice) en respectvolle interacties (interactional justice). Wanneer medewerkers vriendjespolitiek, een gebrek aan respect of andere vormen van onrechtvaardigheid ervaren op de werkvloer, heeft dit een negatieve impact op hun welzijn. Volgens de Social Exchange Theory zijn medewerkers eerder geneigd om hun inzet en creativiteit terug te geven als werkgevers een optimale werkcontext bieden. Ontbreken essentiële zaken, zoals het ABC, of zijn er veel energievreters, dan neemt de bereidheid om bij te dragen af. Aan de andere kant geldt ook: mensen die hard werken, verwachten daar ook iets voor terug.
Een duurzame aanpak loont
Het welzijn op de werkvloer verbeteren vereist meer dan losse initiatieven; het vraagt om een gestructureerde aanpak die de werkcontext optimaliseert. Dit vermindert stress, bevordert de bloei van medewerkers en verhoogt hun inzet en creativiteit. Organisaties die investeren in welzijn creëren een omgeving waar medewerkers zich gewaardeerd voelen en optimaal presteren.
