Hoe implementeren Belgische organisaties de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s) van de Verenigde Naties in hun bedrijfsvoering? Dat onderzocht Antwerp Management School in zijn nieuwste 2024 SDG Barometer Report, in samenwerking met de Universiteit Antwerpen, UCLouvain en het Federaal Instituut voor Duurzame Ontwikkeling (FIDO). Het rapport schetst een beeld van de vooruitgang, uitdagingen en toekomstperspectieven voor bedrijven in hun inspanningen om de SDG's te integreren in hun strategieën.
Opvallend: terwijl Belgische organisaties zichzelf gemiddeld een score van 5,49 op 7 geven voor SDG-implementatie, blijkt de daadwerkelijke integratie veel lager te liggen met een score van 4,74. Belgische organisaties beschouwen kwaliteitsonderwijs, verantwoorde consumptie en productie en klimaatactie als de belangrijkste doelen, terwijl geen armoede en het leven onder water minder prioriteit krijgen.
Uitdagingen voor Belgische bedrijven
Hoewel bedrijven zich wel bewust zijn van de duurzame ontwikkelingsdoelen, blijft het in de praktijk moeilijk om ze in de bedrijfsstrategie door te voeren. Ze vinden het lastig om duidelijke, meetbare doelen te stellen en beschikken niet altijd over de juiste kennis en expertise om het goed aan te pakken.
Bovendien zorgen de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) voor extra complicaties. De CSRD is een richtlijn die grote ondernemingen sinds 2024 verplicht om te rapporteren over hun impact op mens en klimaat. De CSDDD verplicht grote ondernemingen om doorlopend onderzoek, ook wel due diligence genoemd, uit te voeren naar hun eigen bedrijfsactiviteiten en die van de vaste partners waarmee ze samenwerken.
Duurzaamheidsproblemen zijn bovendien vaak complex en hangen samen met andere issues. Dit betekent dat bedrijven niet in isolatie kunnen werken, maar samen moeten werken over sectoren en grenzen heen om echte veranderingen door te voeren. En dan is er nog de zogenaamde “SDG-moeheid”: bedrijven raken soms uitgeput door de constante rapportagevereisten en de onzekerheid over wat er na 2030 met de SDG's gebeurt. Dit leidt tot een gebrek aan motivatie, omdat ze niet precies weten welke richting ze op moeten gaan en wat hen te wachten staat.
Aanbevelingen voor succesvolle SDG-integratie
1/ Wees duidelijk over wat er na 2030 met de SDG's gebeurt
Het is belangrijk dat bedrijven weten wat er na 2030 gebeurt met de SDG’s. Duurzaamheidsproblemen stoppen immers niet na de deadline. Het is cruciaal dat bedrijven weten welke rol ze blijven spelen en blijven handelen, ook al is er onzekerheid over de toekomst van de SDG's. Dit voorkomt dat hun motivatie verwatert en houdt de focus op duurzaamheid vast.
2/ Stimuleer de ontwikkeling van nieuwe vaardigheden voor het veranderende duurzaamheidslandschap
De komst van de CSRD en CSDDD vraagt om nieuwe vaardigheden. Bedrijven moeten hun team trainen in zaken als data-analyse, stakeholdermanagement en het ontwikkelen van impactgedreven businessmodellen. Gerichte opleidingen en trainingen zorgen ervoor dat Belgische bedrijven over de nodige kennis beschikken om succesvol in een veranderende duurzaamheidsomgeving te opereren.
3/ Pak de systemische aard van duurzaamheid aan
Duurzaamheidsproblemen zijn complex en met elkaar verbonden. Bedrijven moeten begrijpen dat het niet gaat om individuele oplossingen, maar om gezamenlijke initiatieven die sectoren overstijgen. Samenwerkingen, zowel nationaal als internationaal, kunnen bedrijven helpen om effectiever te werken aan de SDG's.
4/ Identificeer en deel best practices
Best practices kunnen bedrijven helpen om hun duurzaamheidsinspanningen te versnellen. Het is belangrijk om succesvolle initiatieven te identificeren en deze beschikbaar te stellen voor andere bedrijven. Kijkende naar succesvolle cases en gebruikmakend van kunstmatige intelligentie kunnen bedrijven bijvoorbeeld snel oplossingen vinden voor veelvoorkomende problemen. Zo kunnen ze hun acties sneller optimaliseren en beter presteren.
5/ Blijf de integratie van de SDG’s in het onderwijs bevorderen
Duurzaamheid moet door alle onderwijsniveaus heen geïntegreerd worden. Van basisscholen tot bedrijfsopleidingen voor leidinggevenden, duurzaamheidsonderwijs biedt essentiële vaardigheden zoals samenwerking, systeemdenken en kritisch denken.
6/ Benadruk de valorisatie van duurzaamheidrapportage
Veel bedrijven zien duurzaamheidsrapportage als een verplichte administratie. Het is echter veel meer dan dat. Rapportage helpt bedrijven om transparant te zijn naar hun stakeholders en te tonen hoe ze duurzaamheid integreren in hun bedrijfsvoering. Dit versterkt het vertrouwen van klanten en partners en maakt het makkelijker om duurzaamheidsdoelen effectief te behalen.
7/ Maak de professionalisering van dataverzameling en -beheer mogelijk
Kwalitatieve data zijn essentieel om de impact van bedrijven te meten, maar dataverzameling kan complex zijn, vooral als het gaat om de toeleveringsketen. Bedrijven moeten ondersteund worden om hun vaardigheden in dataverzameling en -beheer te verbeteren. Sectorale benaderingen kunnen bedrijven helpen om efficiënter om te gaan met de CSRD en CSDDD en betere gegevens te verzamelen voor betere besluitvorming. Door de data-infrastructuur te versterken, wordt de transparantie vergroot en kunnen bedrijven effectiever rapporteren.
SDG’s als katalysator voor duurzaamheidsinnovatie
Dr. Lars Moratis, professor aan Antwerp Management School, zegt: “Hoewel Belgische bedrijven vooruitgang boeken met de SDG’s, blijft het een uitdaging om sectoren te verbinden en duurzame innovaties te omarmen. De SDG’s vormen een goede basis, maar bedrijven moeten verder kijken dan oppervlakkige betrokkenheid en streven naar echte verandering. Belgische bedrijven kunnen leiders worden in duurzaamheid, maar dan moeten ze bereid zijn om te innoveren, samen te werken en de SDG’s te zien als een kans in plaats van een verplichting. Duurzaamheid vraagt om systemische veranderingen die verder gaan dan de grenzen van een bedrijf.”
